Hoe haalt Nicolien Sauerbreij het maximale uit zichzelf?

Voormalig Olympisch topsporter Nicolien Sauerbreij:
Ik heb geleerd te denken in mogelijkheden” 

Tekst: Arianne Collee

De nu veertigjarige Nicolien Sauerbreij haalde in 2010 met haar snowboard goud tijdens de Olympische Winterspelen in Vancouver. In totaal won ze acht keer een wereldbeker. Toch heeft ze volgens eigen zeggen geen echte winnaarsmentaliteit. Wél wil ze altijd het beste uit zichzelf halen. Dat dit haar aardig gelukt is, heeft vooral met haar vrijeschoolverleden en haar ouders te maken. “Mede dankzij de vrijeschool heb ik veel zelfvertrouwen. Ik mocht zijn wie ik was. Maar op de eerste plaats zijn het mijn ouders en zus die grote invloed hebben gehad op wie ik geworden ben.” 

Op de onderbouw van de vrijeschool in Amstelveen voelde Nicolien zich als een vis in het water: “Sociaal was ik best sterk, maar ik was vooral ook een dromerig kind. Ik had iets meer tijd nodig, zeg maar. Die ruimte kreeg ik op school. Ik was eigenlijk een lief naïef kind, dat de mogelijkheid kreeg zich te ontwikkelen, zonder verwachtingen, zonder stress.” 

 Van jongs af aan had Nicolien de drang om zichzelf lichamelijk uit te dagen. “Gelukkig kreeg ik op school ook vakken buiten en leerden we veel dingen op een praktische manier, bijvoorbeeld met hinkelen.” Nicolien vond het ook fijn dat ze op school een breed scala aan vakken kreeg. “Ik heb geprobeerd al die vakken er zolang mogelijk bij te houden, zoals bijvoorbeeld handvaardigheid. Dat ging tot ik als tiener voor de sport te veel over de wereld moest gaan reizen, maar ook toen nam ik de gutsen vaak mee op reis!”
Het was vooral de heel persoonlijke beoordeling, dus niet door cijfers maar door sterke en positieve karaktereigenschappen te benadrukken, waardoor Nicolien haar zelfvertrouwen ontwikkelde. “Dat is voor mij de grote kracht van de vrijeschool, naast de zelfstandigheid en verantwoordelijkheid die ik daar leerde. Er werd echt gekeken naar mijn mogelijkheden en daarop werd met taken ingespeeld. Toen ik twaalf jaar was, mocht ik van mijn ouders zelf mijn middelbare school kiezen. Na een aantal scholen te hebben bekeken, koos ik toch voor de vrijeschool ondanks het feit dat die voor mij vijf kwartier fietsen was.” 

Voor je plezier
De vrijeschool paste goed in de ‘brede’ opvoeding die Nicoliens ouders haar en haar zus wilden bieden. “Mijn ouders hebben de topsport die ik later ben gaan beoefenen, zeker niet aangemoedigd. Ze vonden het belangrijk dat kinderen zich breed konden ontwikkelen. Wel boden ze mij en mijn drie jaar jongere zus Marieke heel veel verschillende sporten aan, zoals skiën, schaatsen, wielrennen, judo, karate. Omdat ze dat belangrijk vonden voor onze sociale en motorische ontwikkeling. Mijn ouders genoten zelf ook veel van sport. Toen ik goed in sport bleek te zijn, was dat extra goed voor mijn zelfvertrouwen. Mijn zus en ik waren in veel sporten talentvol. Toen ik elf was, werd ik uitgenodigd om mee te doen aan het Nederlands kampioenschap snowboarden. Mijn moeder wilde dat eigenlijk niet. Zij vond dat je sport voor je plezier doet. Maar ik nam het initiatief om de uitnodiging te accepteren. Daarna was bij mij het vuurtje aangewakkerd: Dit is cool, dit wil ik wéér doen.”

[tekst loopt door onder afbeelding]

Hechte band
Na het accepteren van die eerste wedstrijd werd het steeds serieuzer, ze ging trainen en vanaf haar veertiende jaar deed ze mee aan de jeugdwereldkampioenschappen. Haar eigen vader startte het jeugdteam, waarvan uiteindelijk alleen Nicolien en haar zus overbleven. “Langzaam maar zeker sloop er een tweede leven in naast het schoolleven, wat natuurlijk best veel druk gaf. Maar mijn ouders waren er altijd voor me, en nog steeds zijn ze er als het nodig is. Die steun heeft altijd veel vertrouwen gegeven. Mijn ouders hebben altijd in mogelijkheden gedacht. Ze zeiden nooit: ‘Ja maar, zou je dat nou wel doen. Moet je het jezelf niet wat makkelijker maken?’  Ze hebben me ook geholpen om met mijn voeten op de grond te blijven. Nog steeds zijn we als gezin, mijn zus, mijn ouders en ik, heel hecht. Ik ben gevormd door het nest waar ik uitkom.”  

Massagepraktijk
Zus Marieke is drie jaar jonger, maar voelt voor Nicolien als tweelingzus. “Marieke is ook snowboarder. We hebben door de sport veel samen gereisd, zijn maatjes voor het leven en delen lief en leed. We kunnen altijd bij elkaar terecht. Nadat ik vijf jaar geleden gestopt ben met topsport en bedacht dat ik massagetherapeut wilde worden, is mijn zus een grote steun geweest. Ik had al twintig jaar niet meer met mijn neus in de boeken gezeten. Marieke daarentegen heeft rechten gestudeerd en is veel meer van het cognitieve, terwijl ik van de praktijk ben. Zij besloot dezelfde opleiding te gaan doen en heeft me heel erg geholpen bij het leren. Nu hebben we samen een massagepraktijk.” 

Mensen blij maken
Van jongs af aan wilde Nicolien al werken met mensen met een handicap. “Ik werk nu voor een deel met ‘gewone’ mensen en topsporters en voor de rest met mensen met een zware beperking. Dat doe ik met veel liefde. Ik vind het gewoon fijn om mensen blij te maken. Als anderen tevreden zijn, dan ben ik dat ook. Het is, zeker in de wereld van de topsport, niet zo gewoon dat je je voor anderen inzet. Ik denk dat die kant van mij behouden is gebleven dankzij mijn vrijeschoolverleden en mijn ouders.” De keuze om masseur te worden, heeft ook te maken met haar eigen ervaringen: “Het enthousiasme van mijn eigen sportmasseur heeft me zeer zeker geïnspireerd. Hij ging altijd mee op reis om me optimaal voor te bereiden voor de wedstrijden. Daarnaast heb ik gewoon grote interesse in het menselijk lichaam.” 

Dancing on Ice
Gek genoeg heeft Nicolien nooit een echte ‘winnaarsmentaliteit’ gehad: “Ik ben niet iemand die, zeg maar, over lijken gehad. Wél ben ik heel leergierig en wil ik altijd het maximale uit mezelf halen.” Toen ze vorig jaar voor het televisieprogramma Dancing on Ice gevraagd werd, beschouwde ze dat als een kans en heeft ze maandenlang fulltime getraind. “Ik trainde me helemaal suf. Soms was het heel confronterend en frustrerend, maar de wil om mezelf uit te dagen was ook daar volop aanwezig. Het was totaal anders dan ik gewend was als sporter, maar superleuk. Sport heeft te maken met kracht en snelheid, bij ijsdansen draait het juist om sierlijkheid en muzikaliteit - terwijl ik amuzikaal ben. Bovendien is het een teamsport, want je schaatst met een partner. Voor mij was het heel bijzonder om samen te werken en volledig op iemand te leren vertrouwen. De discipline, het doorzettingsvermogen en het goed voor jezelf zorgen met voeding, rust en training, zaken die ik geleerd heb in de topsport, kwamen bij ‘Dancing on Ice’ heel erg goed van pas.” 

Alles zelf uitzoeken
Ondanks het feit dat Nicolien geen type is om in de schijnwerpers te staan, geeft ze regelmatig lezingen waarin ze haar passie deelt met haar publiek: “Ik deel graag uit. Het blijkt mensen te inspireren als ze mijn verhalen horen over mijn topsportverleden. Voor snowboarders lag er in Nederland op geen enkele manier een plan klaar. We moesten werkelijk alles zelf uitzoeken. Mede daardoor heb ik het best moeilijk gehad en heb ik moeten herstellen van ernstige blessures. Er waren geen op ervaring gebaseerde trainingsplannen, dus daardoor ging het soms fout. Maar, ook die blessures hebben me gevormd en sterker gemaakt. Het is absoluut ook dankzij het denken in mogelijkheden dat ik er gekomen ben.” 

Dit artikel verscheen eerder in Antroposofie Magazine 17, maart 2020.

Meer levensverhalen lezen?

- Merijn Tinga's strijd tegen de plastic soup
- De escape rooms van Victor van Doorn
- Componist en cultureel ondernemer Merlijn Twaalfhoven wil vastgeroeste patronen doorbreken.