De escaperooms van Victor van Doorn
Victor van Doorn (29) noemt zichzelf een ‘omdenker’. Zijn uitgangspunt is: niets is onmogelijk. Hij begon op zijn 19e een filmproductiebedrijf en initieerde hierna verschillende bedrijfjes. Drie jaar geleden startte hij met een vriendenteam ‘Sherlocked’ dat escape rooms bedenkt en het fenomeen bekend heeft gemaakt in Nederland. Hij wil de magie en betovering terugbrengen in de wereld door mensen bijzondere ervaringen te bieden. Én hij wil mensen stimuleren zichzelf te bevrijden en hun eigen weg te gaan: “In een escape room zit je opgesloten. Het is de bedoeling dat je je eruit puzzelt. Dat mobiliseert in mensen een grote kracht en creativiteit.”
Tekst: Arianne Collee
Beeld: Michiel Wijnbergh
De eerste ruimte waaruit Victor moest zien te ontsnappen was zijn middelbare school: “Ik vond school verschrikkelijk. Ik moest de hele dag achter een tafeltje stil zitten en luisteren. Er viel niets te kiezen. De lessen begonnen om half 9, terwijl ik een avondmens ben. Ik voelde me door het systeem uitgeknepen, alsof ik niet mocht leven. Ik had het geluk ouders te hebben die mijn klacht serieus namen. Ze kregen via een bevriende dokter de leerplichtambtenaar zover dat ik, 15 jaar oud, werd vrijgesteld van leerplicht. In vrijheid kon ik mijn eigen weg gaan. Het was die vrijheid die zo’n blijdschap en kracht in me ontketende, dat ik een jaar later niet alleen slaagde voor een vooropleiding voor de filmacademie, maar ook voor mijn eindexamen van school. Het grappige was dat ik vaak juist de vroegste lessen op school volgde om daarna naar de filmopleiding in Amsterdam te gaan. Mijn ‘ontsnapping’ uit het schoolsysteem gaf een enorm positieve vibe en drive.”
Dakbeklimmer
Als ik Victor vraag naar andere momenten uit zijn jeugd die hem brachten waar hij nu staat, begint hij direct over zijn eerste dakbeklimming: “Ik was 7 jaar toen ik met mijn ouders in Bergen in een zomerhuisje was. Aangemoedigd door de tekenfilm van Aladdin, waarin de hoofdpersoon als ‘dakbeklimmer’ leeft, klom ik spontaan op het dak van het huisje. Ik vond dat zo leuk, dat ik het altijd ben blijven doen.”
De volgende herinnering dient meteen zich aan: “Toen ik 11 jaar was, heb ik op het eiland Mont St. Michel iets heel bijzonders beleefd. Ik ben in de Michaëlstijd geboren, opgegroeid met verhalen en mijn vader (Manfred van Doorn, auteur van o.a. ‘Karma als kans’, red.) had me al vaak verteld over de aartsengel Michaël. Samen met mijn vader bezocht ik de abdijkerk met bovenop de torenspits een beeld van de engel. Ik had een mooie tekening gemaakt die ik in de buurt van het beeld wilde verstoppen. Tegen sluitingstijd werden we naar buiten geëscorteerd en deed ik stiekem ergens een deur open waar een trappenhuis achter bleek te zijn. Verderop was een andere deur op slot en wurmde ik me door een raampje. Daarna moest ik klimmend en kruipend verder. Ik spotte vanuit de hoogte mijn vader en liet hem via ons ‘familiefluitje’ weten dat ik okay was. Hij ging terug naar de camping en bood me mijn avontuur. Toen ik vlak onder het beeld was, liet ik mijn tekening en een brokje amethist achter – een stukje van de grote amethist die mijn vader in de jaren zeventig in Indonesië had uitgehouwen en waarvan we stukjes als een netwerk over de hele wereld verspreidden.”
Toen Victor weer afdaalde en terugkwam bij de deur die eerder open was, bleek die op slot. Hij zat opgesloten en moest zich naar buiten ‘puzzelen’: “Het was pikdonker. Maar ik had een digitale camera. De batterij die zo goed als leeg was, maakte ik warm en ik kon nog net een foto met flits van het slot maken. Daarop zag ik hoe het slot in elkaar zat en hoe ik het open kon maken. Hierna ben ik teruggelopen naar de camping.”
Anders
“Ik heb me als kind altijd anders gevoeld. Ik ging mijn eigen weg. Als tweejarige vroeg ik aan mijn ouders waar vlees van gemaakt was. Toen ze vertelden dat dat van dieren gemaakt was, ben ik meteen vegetariër geworden. Dat waren dingen die anderen een beetje raar vonden. Als kleuter vond ik jurken mooi. Dus ging ik met een jurk naar de kleuterschool, maar dat werd niet geaccepteerd. Ik paste me een beetje aan tot ik 13 jaar was. Op een discofeestje zag ik dat iedereen onzeker was. Ik besloot me niet meer bezig te houden met wat anderen van me vonden. Maar werd natuurlijk wel gepest. In die tijd droeg ik vaak rood. Omdat ik dat een mooie kleur vind, maar ook als reactie op de grijsheid op school. Met een paar meisjes die me eerder gepest hadden, werd ik vrienden. Ze vertelden dat het helemaal niet leuk meer was om mij te pesten omdat ik altijd vriendelijk bleef. Ik was in die periode tot een belangrijk besef gekomen: mensen die naar doen, willen dat eigenlijk niet. Het pesten kan ophouden als je niet naar terug doet. Dat lukte me dus bij die meisjes.”
Strijder
‘Omdenken’, stout doen, hacken, anders-zijn, je eigen weg gaan, het zit in de mindset van Victors familie. “Ik ben behoorlijk beïnvloed door mijn vader en zijn vader. Mijn opa was verzetsstrijder. Hij verzette zich trouwens tegen élk systeem. Wij Van Doorns zijn strijders. Het zit ook in mijn naam, Victor betekent ‘overwinnaar’. Heel vaak zeggen mensen dat iets niet kan, terwijl het wel kan. Elke keer als je een dimensie betreedt die onbegaanbaar lijkt, doorbreek je een zelfopgelegde limitatie. Zo ben ik bewust in de grachten in Utrecht en Amsterdam gesprongen. De norm is: dat doe je niet.”
Zonnig
Victor maakt een enthousiaste indruk. Tijdens ons interview zegt hij vaak ‘nice’ en kijkt me dan blij aan. Een van zijn kwaliteiten blijkt zijn optimisme te zijn, waarmee hij anderen stimuleert. “Maar, er zit ook een andere kant aan”, vertelt hij. “Mijn vader zegt weleens tegen me: ‘Er komt een moment dat je de overgang gaat maken van de charmante jongeman naar een volwassen man die waarmaakt wat hij belooft.’ Nu krijg ik nog veel op charme gedaan. Uit enthousiasme beloof ik soms meer dan ik waarmaak.”
In september wordt hij 30 jaar. Een ‘markeermoment’. “Twee jaar geleden was er een eerder markeermoment. Volgens de boeddhistische visie is dan je oude karma uitgewerkt. Tot en met 27 jaar heb je de wind in de zeilen. Anderen denken dan misschien dat je vanaf je 28ste heel hard je best moet gaan doen. Ik zie het anders: ik heb veel wind gehad om een goede start te maken.” Victor noemt deze manier van kijken een voorbeeld van wat zijn vader ‘narratief denken’ noemt: “Je maakt verhalen van je leven. En je geluksgevoel hangt af van het verhaal dat je van je leven maakt. Zo erger ik me wel eens een beetje aan een collega als hij meer belooft dan hij waarmaakt. Maar ik kan er ook een ander verhaal van maken en hem zien als mijn perfecte collega omdat hij me helpt om mijn eigen schaduwkant aan te gaan en een beter mens te worden.”
Liefde
Verhalen zijn voor Victor altijd belangrijk geweest. Hij zag veel films en zijn moeder las hem vaak voor. In zijn werk maakt hij verhalen en biedt hij mensen ervaringen. “Vroeger bood ik mensen ervaringen via films, nu leid ik hen via escape- en break-in-rooms (ruimtes waar het de uitdaging is om in te breken) een verhaal in. Het verschil is dat bezoekers van een escape- of break-in-room zelf de acteurs worden, het script is voorgeprogrammeerd in de ruimte. Sherlocked biedt avonturen. En daarmee willen we de wereld ‘betoveren’. Ik wil de magie die in vroeger tijden sterker was, teruggeven aan de wereld. Door liefde te stoppen in het maken van ervaringen voor anderen. En daar zit de invloed van mijn moeder. Ze heeft veel liefde voor alles en die heeft ze op me overgebracht. Ik zet die liefde in mijn werk om in betovering. Mijn collega’s en ik hebben er ons werk van gemaakt om mensen te verrassen. Maar, iederéén kan een ‘magische’ ervaring voor een ander maken. Bijvoorbeeld door een speurtocht te bedenken. Tijdens zo’n tocht word je ook onderdeel van een verhaal. Veel mensen zijn een beetje gedesillusioneerd over de ‘echte’ wereld. Dat hoeft niet. De wereld is mooi als we mooie ervaringen voor elkaar maken.”
Wat is een escape room?
In een escape room laat je je letterlijk opsluiten, de deur gaat op slot en jij moet (samen met anderen) zo snel mogelijk uit de kamer ontsnappen. Meestal is dit binnen een uur. In de betreffende ruimte vind je puzzels en raadsels. Met behulp van cryptische aanwijzingen kun uiteindelijk de sleutel vinden om de deur van binnenuit weer te open. De eerste escape room ging in mei 2013 van start in Bunschoten. Inmiddels vind je ze bijna in elke grote stad, waaronder Eindhoven, Amsterdam en in Den Bosch. Vorig jaar alleen al kwamen er meer dan veertig escape rooms bij, wat aangeeft hoe populair deze real-life spellen zijn.
Dit artikel is gepubliceerd in AM07, september 2017. Wil je ook iedere drie maanden inspirerende artikelen ontvangen, neem dan een abonnement voor slechts € 29,95 per jaar.